14 Ekim 2025 Salı

BİR KELİME = KORDİPLOMATİK





Kordiplomatik : (isim, Fransızca) Bir ülkede bulunan elçi ve elçilik görevlilerinin topluluğu.

"Kordiplomatik mensupları bazı özel haklardan yararlanır."

* * * * *

Kelime Kökeni :

Fransızca corps diplomatique “diplomatik zümre” deyiminden alıntıdır. (NOT: Bu deyim Fransızca corps “vücut, beden” sözcüğünden türetilmiştir. Fransızca sözcük Latince corpus, corpor- “vücut, bünye” sözcüğünden evrilmiştir.)


Tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler :

[Mükemmel ve Resimli Adab-ı Muaşeret, 1927]
Fakat kılıç taşıyan zabitler, kor diplomatik قور ديپلوماتيك ilh. kılıçlarını hamil oldukları zaman sağ kollarını takdim etmeye mecburdurlar.

[Cumhuriyet - gazete, 1933]
Tahran'ın maruf ve güzide simaları ile bütün Kordiplomatik çayda hazır bulunmuş




{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-




not: görsel, internetten alıntıdır.




12 Ekim 2025 Pazar

ÜSTÜNKÖRÜ - 3







Açık bırakılan kapıdan içeri girdi ve salona yöneldi. Koltukta iki büklüm olmuş ve kısa, kesik nefesler alan kadını gördü. Mutfaktan bir bardak su getirip başucuna koydu. Omzuna yavaşça dokunarak,

- "Astım ilacını aldın mı?" diye sordu.

- "Sonuncusunu kullandım, akşam için ilacım yok." dedi.

- "İlacı sipariş edebileceğimiz bir eczane var mı telefon rehberinde?"

- "Elif eczanesini ara, adımı söyle hemen bilirler." dedikten sonra bir iki kez öksürdü.

Kadının telefonunu aldı ve rehberden Elif eczanesini bulmaya çalıştı ama telefon elinde öylece şaşkınlıkla bakakaldı. İletişim kurma aracı telefon rehberinde bir çok ölmüş isme rastladı. 23 sene önce ölmüş annesinden, ahretlik dediği ve intihar eden arkadaşına, kadim zamanlardan kalma ve 4 sene önce ölmüş eczacı dostuna, kanserden ve pıhtı atmasından ölen iki arkadaşına kadar bir çok numara silinmemişti. Eczaneye siparişi verdikten sonra yanına gidip oturdu ve düşünmeye başladı.

"Sahi, ölen yakınlarımız ne aklımızdan, ne de kalbimizden gitmiyorsa, neden telefon rehberinden silinsinler ki..?!"




{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-

 

 

 

 

not: görsel, immihelp.com' dan alıntıdır.

 

 

 

10 Ekim 2025 Cuma

BİR KELİME = İHTİŞAM




İhtişam : (isim, Arapça) ► Görkem.

      "Hilmi Bey'in evi, bir sanat ve ihtişam galerisi değildi." - Sâmiha Ayverdi

[Görkem : (isim) Göz alıcı ve gösterişli olma durumu; alayiş, azamet, debdebe, ihtişam, tantana, haşmet, şatafat, şaşaa.]


Kelime Kökeni :

Arapça ḥşm kökünden gelen yazılı örneği bulunmayan *iḥtişām اِحْتِشَام sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Arapça ḥaşam حشم “maiyet, hizmetçiler” sözcüğünün iftiˁāl vezninde VIII. masdarıdır.
Detaylı araştırma için haşmet kelimesine bakılabilir.

Ek açıklama : Arapçada bu anlamda kullanılmadığı halde, Osmanlı ıstılahında erken tarihten itibaren günümüzdeki anlamıyla yaygın kullanımdadır. Karş. Arapça iḥtişām “utangaç olma, hicap duyma”.
Benzer sözcük, ihtişamlı, bağlantılı sözcük muhteşem.


Tespit edilen en eski Türkçe kaynak ve diğer örnekler :

“maiyet ve hizmetçi sahibi olma, debdebe, şaşaa” [Fuzuli, Türkçe Divan, 1535]
Taḳrīr edenlere sebeb-i ˁızzü iḥtişām / taḥrīr edenlere şeref-i rūzigārdur






{ಠ,ಠ}
 |)__) 
-”-”-




not: gif, tenor.com' dan alıntıdır.